آشنایی با بهترین ماهی های دریا خزر
در ابتدا قبل از آشنایی با بهترین ماهی های دریا خزر ، کمی دریای خزر را بررسی کنیم. دریای خزر در مرکز اوراسیا، به دور از اقیانوس ها در بدنه داخلی آب قرار دارد. این دریاچه بزرگترین دریاچه جهان است امروزه دریای خزر به اقیانوس های جهان متصل نمی شود.دریای خزر…
آشنایی با بهترین ماهی های دریا خزر
در ابتدا قبل از آشنایی با بهترین ماهی های دریا خزر ، کمی دریای خزر را بررسی کنیم.
دریای خزر در مرکز اوراسیا، به دور از اقیانوس ها در بدنه داخلی آب قرار دارد. این دریاچه بزرگترین دریاچه جهان است امروزه دریای خزر به اقیانوس های جهان متصل نمی شود.دریای خزر مانند دریای سیاه بازمانده ای از دریای باستانی پاراتتیس است. دریای خزر ۶۳۰ مایل و ۱۰۳۰ کیلومتر طول و ۱۷۵ مایل ۴۳۵ کیلومتر عرض دارد. از ۳ بخش خزر شمالی، خزر مرکزی، و خزر جنوبی تشکیل شده است.
به دلیل جریان جاری آب شیرین در شمال، آب دریای خزر در قسمت های شمالی خود تقریباً شیرین است و به سمت جنوب شورتر می شود. بیشترین شوری در سواحل ایران است، جایی که حوضه آبریز جریان کمی دارد.
آشنایی با بهترین ماهی های دریای خزر
ماهی خاویار
گران ترین ماهی دریای خزر است. این ماهی در خالص ترین آبهای خزر وجود دارد. هرچه تخم خاویار سبک و لطیف باشد، قیمت اش بالاتر است.
رنگ و طعم خاویار به سن اش وابسته است. هرچه سن ماهی بیشتر باشد، ارزش خاویار بالاتر است. ماهیان خاویاری استخوانی و غضروفی هستند که از نظر ظاهر و ساختار با بقیه ماهی ها متفاوت هستند، بدنه دوکی دراز، سر به شکل یک “پوزه” مخروطی یا کفگیر کشیده شده است. دهان بدون دندان در سمت پایین آن قرار دارد.
ماهیان خاویاری در جهان به 27 گونه تقسیم می شوند، که 5 گونه ی آن در دریای خزر زندگی می کنند.
فیل ماهی
فیل ماهی بین مردم محلی گیلان به نام های بلوگا، بلگا و فیل نامیده می شود. نام انگلیسی این ماهی Beluga می باشد به همین خاطر خاویار آن به نام خاویار بلوگا معروف است. از پاییز تا فروردین که زمان مهاجرت این ماهی است به آب های شیرین نظیر سفیدرود و به احتمال بسیار ضعیف به رودخانه های بزرگ دیگر گیلان مهاجرت می کند. از اسفند تا فروردین تخم ریزی می کند، اما موفقیت تخم ریزی آن به دلیل صید غیرمجاز تقریبا امکان پذیر نیست. فیل ماهی ها عمدتا از ماهیانی نظیر کلمه، زالون، کیلکا، گاوماهیان، نرمتنان و سخت پوستان تغذیه می کنند.
فیل ماهی ارزش اقتصادی زیادی دارد و یکی از گرانترین ماهی های دنیاست ولی صید آن در ایران ناچیز است. این ماهی به دلیل صید بی رویه شدیدا در معرض انقراض است. در ایران این ماهی نیز مانند سایر ماهی های خاویاری عمدتا به صورت کبابی و سرخ شده مصرف می شود. و خاویار آن بسیار با ارزش است. خاویار این ماهی به دلیل اندازه بزرگ گرانترین و با کیفیت ترین خاویار در دنیا را دارد.
تاس ماهی ایران
نام انگلیسی تاس ماهی ایران Persian sturgeon می باشد و در بین افراد بومی گیلان تاس یا سترا نامیده می شود. این ماهی دریازی است و برای تخم ریزی از دریا به رودخانه ها مهاجرت می کند. سفیدرود مقصد اصلی تاس ماهی برای تخم ریزی است. اما مقدار کمی از تاس ماهیان ایرانی به برخی از رودخانه های بزرگ دیگر نظیر سیاه درویشان و پل رود مهاجرت می کند. تاس ماهی ایرانی از اسفند تا اردیبهشت تخم ریزی می کند اما موفقیت تخم ریزی آن به دلیل صید غیرمجاز بسیار کم است. غذای تاس ماهی ایرانی عمدتا سخت پوستان (نظیر میگو یا خرچنگ)، کرم های پرتار و ماهیان ریز و متوسط مانند کیلکا و گاوماهی می باشد.
تاس ماهی روس (چالباش)
نام انگلیسی تاس ماهی روس Russian sturgeonمی باشد و در بین افراد بومی به نام های تاس یا سترا نامیده می شود. این ماهی دریازی است و محل زندگی این ماهی در ایران داخل دریای خزر است. و در فصول مهاجرت (پاییز تا اردیبهشت) و تخم ریزی به ندرت در برخی از رودخانه های گیلان مانند سفیدرود و پل رود سکنی می کند. از اسفند تا اردیبهشت تخم ریزی می کند اما موفقیت تخم ریزی آن به دلیل صید غیرمجاز، بسیار کم است.
غذای این ماهی عمدتا نرمتنان دو کفه ای، کرم های پرتار، خرچنگ گرد، سخت پوستان کوچک و ماهیان ریز می باشد. ارزش اقتصادی زیادی دارد ولی به طور کلی صید آن در ایران و گیلان چندان زیاد نیست. خاویار آن را نیز به اصطلاح طلایی می‌نامند که از رتبه سوم ارزش بین ماهیان خاویاری برخوردار است.
ازون برون
ماهی ازون برون در دنیا به نام stellate sturgeon خوانده می شود. در ایران مردم بومی آن را به نام های سوروگا یا ازون برون می نامند. این ماهی در دریای خزر زندگی می کند. و در فصول مهاجرت شهریور تا اردیبهشت و تخم ریزی به برخی از رودخانه های گیلان به ویژه سفیدرود، پل رود و به ندرت در حوزه ی تالاب انزلی (سیاه درویشان) حرکت می کند. ماهی ازون برون از اواخر فروردین تا خرداد تخم ریزی می کند اما موفقیت تخم ریزی آن به دلیل صید غیرمجاز بسیار کم است.
غذای ماهی ازون برون عمدتا نرمتنان دو کفه ای، کرم های پرتار، خرچنگ گرد، سخت پوستان و کوچک و ماهیان ریز می باشد. ارزش اقتصادی زیادی دارد و گوشت آن گران تر از سایر ماهیان خاویاری است. همچنین از نظر طعم و مزه خاویار این ماهی محبوب تر از سایر ماهیان می باشد. بیشترین میزان صید ماهیان خاویاری ایران را این ماهی و قره برون تشکیل می دهند. اما در سال های اخیر صید آن ها بسیار کاهش یافت.
تاس ماهی شکم برهنه، شیپ
نام انگلیسی این ماهی ship sturgeon می باشد و در بین مردم بومی به نام های تاس یا سترا نامیده می شود. محل زندگی ماهی شیپ مانند سایر ماهیان خاویاری در ایران، دریای خزر می باشد. در فصول مهاجرت پاییز تا اردیبهشت و تخم ریزی در برخی معدود از رودخانه های گیلان، به ویژه سفیدرود و به ندرت در پل رود و حوزه ی تالاب انزلی (سیاه درویشان) نیز مشاهده می شود. به دلیل صید غیرمجاز موفقیت تخم ریزی این ماهی به صورت طبیعی بسیار کم است.
ماهی سفید
این ماهی دوكی شكل با فلس نقره‌ای روشن و سربی و دم دو شاخه با گوشتی سفید است، جنس نر این نوع ماهی كشیده‌تر و روی سرش خال‌های درشت و سفید وجود دارد وگوشت نر این ماهی بیشتر است. اماهی سفید در دو نوع است : دریایی و پرورشی در بازار موجود است اما دریایی اش مرغوب تر است. این ماهی یکی از مرغوب‌ترین و بهترین ماهی های دریا خزر بوده و هست اما استخوان‌های بسیار ریزی دارد و خوردن این ماهی بسیار زحمت دارد.
ماهی آزاد
به آن سامن و گاهی سالمون نیز می گویند. از مرغوب ترین و عالی ترین نوع ماهی در جهان است. فلس ریزی و پوشش نقره ای روشن ، خال سیاه روی آن باعث شناسایی اش میشود. رنگ پوست سفید یا نارنجی است. خاویار ماهی آزاد بسیار درشت و به رنگ نارنجی و یا قرمز بلوری میباشد. فیله ماهی آزاد را به روش دودی مزه دار میکنند. و با نان سفید و کره مصرف می کنند.
ماهی كپور
كپور از آبهای ساحلی دریای خزر صید میشود، بدن متراکم گسترده ای دارند که با فلس های متراکم بزرگ از رنگ های سبز مایل به خاکستری و گاهی طلایی پوشیده شده است. آنها به سرعت رشد می کنند، تا پایان سال دوم می توانند به 30 سانتی متر طول و 0.5-0.6 کیلوگرم وزن برسند و حداکثر رشد تا یک متر و 20 کیلوگرم است. آنها حداکثر تا حدود 30 سال می توانند زندگی کنند. آنها ماهی همه چیزخوار هستند. آنها گونه های تجاری کاملی هستند که در مقیاس صنعتی و همچنین توسط فن ها صید می شوند.
ماهی قزل‌آلا
ماهی قزل آلا عمدتاً به دو جنس Oncorhynchus و Salvelinus تعلق دارد. این دو نوع عمدتاً از طریق تفاوت در رنگ بدن، شکل استخوان گیر در سقف دهان و دندان ها متمایز می شوند. کاراکترها لکه‌های قرمز یا کرمی روی بدنی با رنگ تیره‌تر دارند. آنها بیشتر با دندان هایی که بر روی سر (جلو) قرار گرفته اند، متمایز می شوند، قزل آلای قهوه ای تنها ماهی قزل آلایی است که هنوز به عنوان سالمو طبقه بندی می شود.
ماهی كفال
در مورد تغذیه ماهی کفال می توان به صدف خوار بودن این ماهی اشاره کرد. ماهی کفال می تواند از حلزون، جلبک ها و مواد پوسیده در کف دریا ها تغذیه نماید. البته این ماهی از سنگدانی برخوردار است که در هضم غذا و خرد کردن مواد غذایی به ماهی کفال کمک می کند.
البته ماهی های کفال از تیغ بسیار کمی برخوردار می باشند و در بازار با قیمت مناسبی به فروش می رسند. ماهی کفال بیش ترین فروش را در بازار به خود اختصاص داده است و دلیل آن کیفیت گوشت و قیمت مناسب ماهی می باشد. بهترین خرید ماهی کفال در وزن های 3 الی 5.1 کیلوگرمی است، کفال را دودی می‌كنند و سرخ‌شده و یا بصورت كبابی با نارنج و لیمو طبخ میکنند.
صادرات ماهی در ایران
یکی از محصولات صادراتی به کشورهای خارجی، به ویژه کشورهای همسایه ماهی می باشد. انواع ماهی ها همچون ماهی های تازه، منجمد، دودی خشک و ماهی هایی که مبدا تهیه آنان هم مزارع پرورش ماهی است و هم اقیانوس های آب شیرین میباشد.
انواع محصولات دریایی به میزان 97 هزار تن به کشورهای بسیاری صادر می شود. برخی از محصولات آبزی که به بیشتر کشورها صادر می شود شامل میگو، کنسرو آبزیان، خاویار، انواع ماهی هایی گرمایی به صورت تازه و خشک، کنسرو ، ماهی های زینتی و غیره می باشد.
صادرات قزل آلا و ماهی زینتی کشور ایران به دلیل وجود دریای خزر و خلیج فارس که منبع غنی از ماهی ها مخصوصا ماهی قزل الا می باشد، باعث افزایش میزان صادرات این ماهی ها می باشد.
همچنین در ایران مراکز کوچک و بزرگی وجود دارند که به پرورش و تولید ماهی قزل آلا و انواع ماهی زینتی می پردازند و کشورهای زیادی هستند که تمایل دارند از ماهی های ما خریداری کنند پس صادرات ماهی قزل آلا و صادرات ماهی زینتی از صادرات مهم آبزیان می باشد. پرورش دهندگان آبزیان زیادی در ایران فعالیت می کنند. انواع ماهی ها را برای صادرات به کشور های چین ، روسیه ، عراق ، کویت آماده و ارسال می کنند.
شرکت های صادرات ماهی در ایران
این شرکت ها باید مجوز رسمی برای صادرات ماهی را به کشور همسایه داشته باشند ، و در این شرکت ها معمولا بهترین ماهی های دریا خزر و سایر مشتقاتش به صورت فرآوری شده به بازار های داخلی و خارجی عرضه می شود. یکی از این شرکت های بزرگ، بزرگترین پایانه صادراتی محصولات کشاورزی و پروتئینی روماک گستر پارس می باشد. شما همراهان گرامی می توانید برای آشنایی بیشتر با این مجموعه به وب سایت روماک مراجعه فرمایید.
